ನಮ ಪಗ್ಗು, ಬೇಶ, ಕಾರ್ತೆಲ್, ಆಟಿ, ಸೋಣ... ಇಂಚ ಪದ್ರಾಡ್ ತಿಂಗೊಲುದ ಲೆಕ್ಕಲಾ ಮಲ್ಪುವ. ಅಂಚೆನೆ ಚೈತ್ರ, ವೈಶಾಖ, ಜ್ಯೇಷ್ಠ, ಆಷಾಢ, ಶ್ರಾವಣ... ಪನ್ಪಿನ ತಿಂಗೊಲ್ದ ಬೆರಿಯೆಲಾ ಪೋಪ. ಜನವರಿ, ಫೆಬ್ರವರಿ... ಪನ್ಪಿನ ಕೆಲೆಂಡರ್ ನಿಚ್ಚೊಗು ಗಳಸುವ. ಪಂಚಾಂಗ ನಂಕ್ ತೂವಂದೆ ಕರಿಯುಜಿ. ಈ ಮೂಜಿ- ನಾಲ್ ನಮೂನೆಡ್ ಕಾಲದ ಲೆಕ್ಕಾಚಾರ ಮಲ್ಪುನೆಟ್ಟ್ ಇಂದ್ ಪೂರಾ ಬೆರಕೆ ಆದ್ ನಮ್ಮ ತುಳುವೆರ್ನ ತಿಂಗೊಲು ಒವು, ಆಟಿ ಏಪ ಸುರುವಾದ್ ಏಪ ಮುಗ್ಯುಂಡು, ಆಷಾಢ ತಿಂಗೊಲು ಎಂಚ ಒದಗುಂಡು, ನೆಕ್ಕ್ ಲಾ ಕೆಲೆಂಡರ್ಗ್ಲಾ ದೇಗ್ ಒಂದಿಗೆ ಆಪುಜಿ. ಉಂದೆನ್ ಸರಿಯಾದ್ ತೆರಿಂಡ "ಆಟಿ ಆಷಾಢ ಅತ್ತ್, ಆಷಾಢ ಆಟಿ ಅತ್ತ್".
ಸೂರ್ಯ ದೇವೆರ್ ಏಪ ವಾ ರಾಶಿಗ್ (ಒರ್ಸೊಗು ಪದ್ ರಾಡ್ ರಾಶಿ- ತಿಂಗೊಲು) ಪೊಗ್ಗುವೆರಾ ಅದಗ ನಂಕ್ ಪೊಸ ತಿಂಗೊಲು ಬರ್ಪುಂಡು. ಏಪ ಸಂಕ್ರಾಂದಿ, ಏಪ ತಿಂಗೊಡೆ, ಇನಿ ಏತ್ ಪೋಂಡ್ ಇಂಚ ಲೆಕ್ಕ ಪಾಡೊಂದು ಸೂರ್ಯ ದೇವೆರ್ನ ಬೆರಿಯೆ ಇಪ್ಪುನ ನಮ 'ಸೌರಮಾನಿಲು'.
ಚಂದ್ರೆ ಮಲ್ಲೆ ಆವೊಂದು ಪುಣ್ಣಮೆ ಬರ್ಪುಂಡು, ಚಂದ್ರೆ ಎಲ್ಯಾವೊಂದು ಅಮಾಸೆಗಾನಗ ಒಂಜಿ ತಿಂಗೊಲಾಪುನು, ಅಂಚೆನೆ ಅಮಾಸೆದ ಮನದಾನಿಡ್ದ್ ತಿಂಗೊಲು ಸುರುವಾದ್ ಪದಿನೈನ್ ತಿಥಿತ ಲೆಕ್ಕಪಾಡುನ, ಪುಣ್ಣಮೆ ಮುಟ್ಟ ಪದಿನೈನ್ ಕುಡ ಒರ ಅಮಾಸೆ ಮುಟ್ಟ ಪದಿನೈನ್ ದಿನ ಇಂಚ ಒಂಜಿ ತಿಂಗೊಲು ಚಂದ್ರನ್ ತೂದ್ ತಿಥಿತ ಅನುಕರಣೆಡ್ ಇಪ್ಪುನಾಕುಲು 'ಚಾಂದಮಾನಿಲು'.
ಸುಗ್ಗಿ ತಿಂಗೊಲ್ ಕರಿದ್ ಪಗ್ಗು ಬರ್ಪಿ ಸಂಕ್ರಾಂದಿದ ಮನದಾನಿಡ್ದ್ ನಂಕ್ ಪೊಸ ವರ್ಸ ಸುರು. ಪಗ್ಗುದ ತಿಂಗೊಡೆದಾನಿ 'ಇಗಾದಿ- ಬಿಸು'.
ಪಗ್ಗು ತಿಂಗೊಲುಗು 'ಮೇಷ' ತಿಂಗೊಲು ಪನ್ಪೆರ್. ಅವ್ವೆ ಬಿಸು ಪಂಡ್ ದ್ ಆಚರಣೆ.
'ಪಾಲ್ಗುಣ' ತಿಂಗೊಲ್ದ ಅಮಾಸೆದ ಮನದಾನಿಡ್ದ್ 'ಚೈತ್ರ' ತಿಂಗೊಲು ಸುರು, ಆನಿ ಚಾಂದ್ರಯುಗಾದಿ. ಆನಿಡ್ದ್ ಬೊಕ್ಕ ಚಾಂದ್ರಮಾನ ಕ್ರಮತ ವರ್ಸ ಸುರು.
ಸೌರ ಕ್ರಮತ ತಿಂಗೊಲು: ಪಗ್ಗು (ಮೇಷ), ಬೇಶ (ವೃಷಭ), ಕಾರ್ತೆಲ್ (ಮಿಥುನ), ಆಟಿ (ಕರ್ಕಾಟಕ), ಸೋಣ(ಸಿಂಹ), ಕನ್ಯಾ (ನಿರ್ನಾಲ್), ಬೊಂತೆಲ್ (ತುಲಾ), ಜಾರ್ದೆ (ವೃಶ್ಚಿಕ), ಪೆರಾರ್ದೆ (ಧನು), ಪೊನ್ನಿ-ಪುಯಿಂತೆಲ್ (ಮಕರ), ಮಾಗಿ- ಮಾಯಿ (ಕುಂಭ), ಸುಗ್ಗಿ (ಮೀನ).
ಚಾಂದ್ರ ಪದ್ಧತಿದ ತಿಂಗೊಲು: ಚೈತ್ರ, ವೈಶಾಖ, ಜ್ಯೇಷ್ಠ, ಆಷಾಡ, ಶ್ರಾವಣ, ಭಾದ್ರಪದ, ಆಶ್ವಯುಜ, ಕಾರ್ತಿಕ, ಮಾರ್ಗಶಿರ, ಪೌಷ, ಮಾಘ, ಪಾಲ್ಗುನ.
ಸೌರ ಪದ್ಧತಿದ ನಾಲನೆ ತಿಂಗೊಲು 'ಆಟಿ' ಅಥವಾ ಕರ್ಕಾಟಕ. ಚಾಂದ್ರ ಕ್ರಮತ ನಾಲನೇ ತಿಂಗೊಲು "ಆಷಾಢ".
ಸೌರ ಬೊಕ್ಕ ಚಾಂದ್ರ ರಡ್ಡ್ ನಮುನೆದ ಕಾಲದ ಲೆಕ್ಕಾಚಾರದ ತಿಂಗೊಲು ಒಟ್ಟಿಗೆ ಸುರು ಆಪುಜಿ. ಕೆಲವು ಸರ್ತಿ ಇರುವ ದಿನೊಡ್ದ್ ಲಾ ಹೆಚ್ಚಿಗೆ ಎತ್ಯಾಸೊಡು ಬರ್ಪುಂಡು ಕೆಲವು ಸರ್ತಿ ಐನಾಜಿ ದಿನ ಎತ್ಯಾಸೊಡು ಒದಗುಂಡು. ಚೈತ್ರ, ವೈಶಾಖ ಪಂಡೊಂದು ತೊಡಗುನ ಚಾಂದ್ರ ವರ್ಸ ಸುರುಕು ಸುರು ಆಪುಂಡು. ಬೊಕ್ಕ ಸೌರ ಸುರು ಆಪುಂಡು.
ಉದಾರ್ನೆಗ್: ಈ ವರ್ಸ ಆಷಾಢ ಜುಲೈ ತಿಂಗೊಲ್ದ ಪತ್ತೊಂಜಿನೆ ತಾರೀಕ್ದಾನಿ ಸುರು ಆತ್ಂಡ್, ಆಗಸ್ಟ್ ದ ಎಡ್ಮನೇ ತಾರೀಕ್ ದಾನಿ ಮುಗ್ಯುಂಡು. ಮನದಾನಿಡ್ದ್ ಶ್ರಾವಣ ತಿಂಗೊಲು ಸುರು.
ಜುಲೈ ಪದಿನೇಲ್ನೆ ದಿನತಾನಿ 'ಆಟಿ' ಸುರು ಆತಂಡ್, ಆಗಸ್ಟ್ ಪದಿನಾಜಿನೇ ತಾರೀಕ್ ದಾನಿಮುಟ್ಟ 'ಆಟಿ. ಆನಿ ಸೋಣ ಸಂಕ್ರಂದಿ. ಮನದಾನಿಡ್ದ್ ಸೋಣ.
[ಕರಿನ ವರ್ಸ ಜೂನ್ ಇರುವತ್ತರಡ್ಡನೇ ತಾರೀಕ್ ದಾನಿ ಆಷಾಢ ಸುರುವಾದ್ ಜುಲೈ ಇರುವತ್ತೊಂಜಿನೇ ತಾರೀಕ್ ದಾನಿ ಮುಗಿದ್ಂಡ್. 'ಆಟಿ' ತಿಂಗೊಲು ಜುಲೈ ಪದಿನೇಳ್ನೆ ತಾರೀಕ್ ಗ್ ಸುರುವಾದ್ ಆಗಸ್ಟ್ ಪದಿನೇಳ್ನೆ ತಾರೀಕ್ ದಾನಿ ಮುಗಿದ್ಂಡ್. ಸುಮಾರಾದ್ ಇರುವತ್ತೇಲ್ ದಿನ ಎತ್ಯಾಸೊಡು ಆಷಾಢೊಡ್ದು ಬೊಕ್ಕ ಆಟಿ ಒದಗ್ ದ್ಂಡ್.]
ಮಿತ್ತ್ ದ ವಿವರಣೆ ಕೊರ್ಯರೆ ಯಾನ್ಲಾ ಕೆಲೆಂಡರ್ ದ ದಿನನೆ ಪನೊಡಾಂಡ್, ಕಾರಣ ಕೆಲಂಡರ್ ನಂಕ್ ದಿನಚರಿಕ್ ಬೋಡು, ಇಜ್ಜಡ ಪೊಲಬಾಪುಜಿ.
ಆಟಿಡ್ ಎಡ್ಡೆ ಕೆಲಸ ನಮ ಮಲ್ಪುಜ. ಉಂದು ಪೂರ್ವದ ಕಟ್ಟ್. ಆಂಡ ಇತ್ತೆ ಆಷಾಢ ಮುಗಿಂಡ್ ನನ ಎಡ್ಡೆ ಕೆಲಸ ಮಲ್ಪೊಲಿ ಪನ್ಪಿನ ಅಭಿಪ್ರಾಯೊಲು ಕೇಂದ್ ಬರ್ಪುಂಡು, ಅವ್ವೆನೆ ಅನುಸರಿಪುನಾಕುಲು ಉಲ್ಲೆರ್. ಪಗ್ಗು, ಬೇಶ, ಕಾರ್ತೆಲ್, ಆಟಿ... ಇಂಚ ತಿಂಗೊಲು ಗೆನ್ಪುನ ಸೌರಮಾನಿಲೆಗ್ ಆಟಿ ಮುಗ್ಯೊಡು ಸೋಣ ಬರೊಡು (ಉಂದು ನಂಬಿಕೆದ ಇಸಯ).
ಈತ್ ಪೂರ ಸೌರ ಪದ್ಧತಿನ್ ಅನುಸರಿಪುವಡಲಾ ಆಟಿದ ಅಮಾಸೆ, ಪುಣ್ಣಮೆ, ಅಷ್ಟಮಿ, ಚೌತಿ, ಪರ್ಬದಾನಿದ ಅಮಾಸೆ ಇಂಚ ಕೆಲವು ಚಾಂದ್ರದ ದಿನೊಕುಲೆನ್ಲಾ ನಮ ಅನಾದಿಡ್ದ್ ಆಚರಿಪುವ. ಆಂಡ "ಆಟಿ ಆಷಾಢ ಅತ್ತ್, ಆಷಾಢ ಆಟಿ ಅತ್ತ್"
~~~~
ಮೂಜಿ- ನಾಲ್ ವರ್ಸ ಪಿರಾವುಡೊರ ಆಷಾಢ ಕರಿದ್ ಒಂಜಿವಾರ ಆತ್ಂಡ್, ಆಂಡ ಆಟಿ ಇತ್ತಂಡ್. ಒಂಜಿ ಊರುಡು "ಆಷಾಡದಲ್ಲೊಂದು ದಿನ" ಪನ್ಪಿ ಪುದಾರ್ ಡ್ ಒಂಜಿ ಮಲ್ಲ ಲೇಸ್ ನಡಪುಂಡು. ಅವು ಆಟಿದ ಲೇಸ್; ಆಟಿಡೊಂಜಿ ದಿನ, ಕೆಸರ್‌ಡ್ ಒಂಜಿ ದಿನ ಇಂಚ ಆಟಿದ ನೆನೆಪುದ ಲೇಸ್. ಇಂದೆ ಲೇಸ್‌ನಿ "ಆಟಿಡೊಂಜಿ ದಿನ"ಪಂಡ್‌ದ್ ಮಲ್ದೊಲಿಯತ್ತಾ? ನೆತ್ತ ಕಾರಣ ನಂಕ್ ಆಟಿಯೇ ಆಷಾಢ ಪನ್ಪಿನ ಗೇನ ದಿಂಜ್ ದ್ ಆತ್ಂಡ್.
-ಕೆ.ಎಲ್.ಕುಂಡಂತಾಯ
(ಉಪಯುಕ್ತ ನ್ಯೂಸ್)
ಉಪಯುಕ್ತ ನ್ಯೂಸ್’ ಫೇಸ್‌ಬುಕ್ ಪುಟ ಲೈಕ್ ಮಾಡಿ
Post a Comment